Balans bieli możemy ustawiać używając presetów albo kelwinów – ale obie te metody zmieniają prawie wyłącznie temperaturę barwową fotografii. Bywa jednak, że zdjęcia są zbyt różowe albo zielone. Za to odpowiada tinta, a nie temperatura. Dowiedz się, czym jest tinta w fotografii i jak sobie z nią radzić.
Temperatura a tinta w fotografii
W kelwinach można ustawiać temperaturę barwową, ale bywa, że to nie wystarczy. Bezpośrednie światło naturalne rzeczywiście różni się tylko temperaturą: przed świtem jest bardzo zimne, w południe średnie, wieczorem ciepłe itd. Ale gdy wejdziemy do gęstego lasu pod korony liści, okaże się, że przefiltrowane przez nie światło jest zielone. A w przypadku sztucznego oświetlenia to już naprawdę bywa bardzo, ale to bardzo różnie. W pomieszczeniach albo przy nocnych zdjęciach miasta kolory wychodzą czasem bardzo różnie…
Jarzeniówka od żarówki różni się tylko trochę temperaturą barwową, czyli przesunięciem na osi pomarańczowy-niebieski, a bardziej tintą, czyli przesunięciem na osi różowy-zielony. Tinta nie ma już nic wspólnego z temperaturą rozgrzanego żelaza i kelwinami – to po prostu odrębna właściwość barwy światła. Programy do wywoływania RAW-ów mają zwykle właśnie dwa suwaczki do balansu bieli – temperaturę i tintę – ale aparaty mają tylko „suwaczek” temperatury w kelwinach. Jeśli mamy problem z tintą, trzeba go rozwiązać inaczej: tuningiem albo balansem bieli użytkownika.
Te dwa zdjęcia różnią się wyłącznie tintą. Lewe ma ją ustawioną na 0, jak dla żarówki,
a prawe na +21, czyli jak dla jarzeniówki. Temperatura jest ta sama: 3500K.
Tuning balansu bieli na współrzędnych
Część aparatów ma gdzieś w okolicy balansu bieli (albo zagrzebane w menu) coś, co wygląda jak kolorowe osie współrzędnych, po których można sobie przesuwać punkcik. To dodatkowy tuning balansu bieli, pozwalający zmienić nieco właściwości wybranego presetu.
Punkcik możemy przesuwać wzdłuż osi pomarańczowy(A)-niebieski(B) albo różowy(M)-zielony(G), uzyskując na zdjęciach z danym balansem bieli nieco inny odcień. Jaki – to oczywiście zależy, gdzie nasz punkcik regulujący umieścimy. Jeśli w stronę różowego – zdjęcia będą bardziej różowe, w stronę pomarańczowego – ocieplone, a jeśli trochę tu a trochę tu, to będą czerwone (ściąga: zielony+niebieski = zielononiebieski, różowy+niebieski = fioletowy, zielony+pomarańczowy = żółty). Te zmiany nie są mocne, nie działają tak jak zmiana presetu. To tylko możliwość lekkiej modyfikacji istniejących presetów – i jedna z możliwości zmiany tinty fotografii bezpośrednio w aparacie.
Do czego się ta funkcja przydaje? Jeśli zauważymy, że aparat z danym obiektywem konsekwentnie daje zdjęcia lekko przebarwione, właśnie nią możemy to skorygować. Pożyteczna bywa też w amatorskim studio: tanie softboksy i inne modyfikatory światła bywają nie do końca białe. W zasadzie światło błyskowe ma swój preset, oznaczany błyskawicą, ale jeśli softboks jest np. lekko żółtawy, to ten preset okaże się nie do końca adekwatny. Przy fotografii produktowej może to mieć duże znaczenie – a współrzędnymi można dopasować balans bieli dokładniej.
UWAGA: Raz ustawiony tuning w niektórych aparatach dotyczy tylko presetu, przy którym był regulowany, a w innych – każdego balansu bieli, niezależnie od aktywnego presetu. Trzeba więc o nim pamiętać i jeśli np. jest przeznaczony tylko do studia, wyłączać go w plenerze.
Gdy pójdziemy do lasu… będzie nam zielono
A powodem tego będzie problem z tintą w fotografii. Wiadomo, że światło zmienia barwę po odbiciu się od kolorowych ścian. Nie powinno dziwić, że zmienia ją również, przechodząc przez kolorowe, półprzezroczyste obiekty: takie na przykład jak korony drzew.
W lesie, szczególnie liściastym, światło jest przefiltrowane przez zieleń. „Normalne” dzienne ustawienia balansu bieli, jak słoneczko, chmurka czy cień, różnią się od siebie temperaturą, ale nie tintą – to już wiemy.
Czyli: presetami możemy zmieniać barwy zdjęcia na osi pomarańczowy-niebieski, ale nie na osi różowy-zielony. Możemy odfiltrować zbyt ciepłe lub zbyt zimne światło, ale nie zielone. Jak sobie poradzić w lesie?
W aparacie można wprowadzić tuning balansu bieli na układzie współrzędnych, tak jak opisano wcześniej: przesunąć kropkę w stronę różowego, usuwając nadmiar zieleni. Można też tę poprawkę wprowadzić na etapie wywoływania RAW-a, posługując się w palecie ustawień podstawowych suwakiem tinty. Poniżej widać, jak zmiana tinty o 20 wpłynęła na barwy zdjęcia.
Podobało się, chcesz więcej?
Niniejszy artykuł jest fragmentem fotobooka Balans bieli od A do Z, dostępnego w naszej księgarni.
napisz komentarz